Normal Boy Ne Kadar Uzar?

Büyüme çağındaki çocuklarda sağlığın en önemli göstergelerinden biri boy uzamasıdır. Her ülke için boy ve gelişim tabloları birbirinden farklıdır. Büyüme doğumla başlar ve çok hızlıdır, öyle ki 50 cm doğan bebek ilk 6 ayda 16 cm, ikinci altı ayda 8 cm büyür. Bir yaşında doğum boyunun yarısına ulaşılmış olur. Boy uzaması 1-2 yaş arası 12 cm, 2-4 yaş arası yılda 7 cm artarak, çocuk 4 yaşına geldiğinde doğum boyunun 2 katına erişir. 4 yaşından ergenliğe kadar yılda 5 -6 cm büyüyerek 12 yaşında. doğum boyunun 3 katına ulaşmış olur. Ergenlik dönemine gelindiğinde büyüme hızı tekrar artar. Bu dönem erkek çocukları için 12, kız çocukları için 14 yaşlarına denk gelir ve bu sürede erkekler 25-28 cm, kızlar 16-20 cm kadar büyürler. Boy büyümesi erkeklerde 18-20, kızlarda ise 16-18 yaşlarında büyüme kıkırdağının kemikleşmesiyle son bulur.

Boy Kısalığı Nasıl Anlaşılır?

Boy kısalığı tıbbi olarak çocuğun yaşa göre boy uzunluğunun 2 standart derivasyonun veya 3 persentilin altında olması ve büyüme hızının da 25 persentilin altında olmasının tespit edilmesiyle anlaşılır.

Boy Kısalığı Nasıl Değerlendirilir?

Boy kısalığını değerlendirmeden önce mutlaka iyi bir sorgulama yapılmalı, ailesel özellikler değerlendirildikten sonra fizik muayeneye geçilmelidir. Boy ölçülürken 2 yaş altıdaki çocukların yatarak, 2 yaş üstündekilerin ayakta ölçülmesi önemlidir. Fizik muayenede çocuğun boyu ölçülerek hangi persentilde olduğu belirlenir. Persentili düşük çocuklarda büyüme hızına bakılmalıdır. Yıllık büyüme hızının düşük olması, patolojik büyüme kısalıklarını ailesel (genetik) veya yapısal boy kısalıklarından ayırır. Boy kısalığında gerekli görülürse genel tetkiklere ilaveten hormon veya Çölyak testleri de istenebilir.

Boy Kısalığının Sebepleri Nelerdir?

Boy kısalığının %80’i genetik yapıdan kaynaklanır. Diğer nedenler kromozomal, hormonal ve kronik hastalıklar ile beslenme bozuklukları olarak sayılabilir. Yıllık boy uzama hızının 4 yaşından önce yılda 7 cm, 4-6 yaş arasında yılda 6 cm ve 6 yaşından ergenliğe kadar yılda 4 cm'nin altında olması büyüme hızının düşük olduğu anlamına gelmektedir. Yıllık boy uzama hızı normal olan çocuklarda sorun ailesel veya yapısaldır. Boy kısalığına boy uzama hızında düşüklüğün de eşlik ettiği durumlarda ileri tetkikler yapmak gerekir. Genetik boy kısalıklarında, normal boy ve kiloda doğan çocukların boyları 2-3 yaşlarında 3 persentile gerilerken, büyüme kendi çizgisinde devam eder, bu çocukların kemik yaşları ve ergenliğe giriş yaşları da normaldir. Yapısal boy kısalıklarında ise 2-3 yaşlarında boyları 5 persentile gerileyen çocukların büyüme hızı normaldir ancak bu çocuklar ergenliğe geç girdiklerinden erişkin yaşlarında boyları genellikle normali yakalar.

Ergenlik Dönemi Sonunda Ulaşılabilecek Muhtemel Boy Nasıl Hesaplanır?

ØErkek çocukları için; anne ve baba boyunu toplayıp 13 cm ekleyip, ikiye bölünür

ØKız çocukları için; anne ve baba boyunu toplayıp 13 cm çıkarıp, ikiye bölünür

Bu sonuç çocuğun ortalama boy uzunluğudur. Ancak bunun +9 cm fazlası (en yüksek) veya -9 cm eksiği (en düşük) eksiği olabilir.

Boy Kısalığının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Boy kısalığının tedavisi nedene yöneliktir. Boy kısalığının altında yatan bir hastalık varsa bunun tedavi edilmesi gerekir. Boy kısalığında sorun hormonal ise eksik yerine konur. Büyüme hormonu eksikliği tespit edilirse, tedavisinin çocuk endokrinoloji kliniklerinde yapılması gerekir. Vücutta büyüme hormonu salgılanması uyku ve egzersiz ile artmaktadır. Ayrıca bazı gıda eksiklikleri de boy uzamasını olumsuz etkiler. Özellikle günümüz çocukları patates, hamburger, pizza gibi fast-food gıdalarla beslendiğinden, ulaşabilecekleri optimal genetik potansiyele protein, vitamin ve mineral eksiklikleri nedeniyle ulaşamamaktırlar. Büyüme çağındaki çocukların beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi ve ihtiyaçları olanların aminoasit, vitamin ve mineraller ile desteklenmeleri gereklidir.